Jakie kosmetyki stosować przy cerze tłustej?
W terminologii kosmetologicznej skórę twarzy nazywa się cerą. Rozróżnia się kilka typów cery: suchą, wrażliwą, naczynkową, dojrzałą, mieszaną i tłustą, jednakże nie jest to sztywny podział. Najczęściej obserwuje się współistnienie ze sobą owych typów, co przekłada się na potrzebę stosowania wielokierunkowej pielęgnacji. Wygląd cery jest istotnym elementem wizerunku i w znacznym stopniu wpływa na samoocenę, a także jakość życia. Dlatego prawidłowe rozpoznanie typu cery i odpowiedni dobór pielęgnacji pozwala skutecznie regulować jej funkcjonowanie.
Cera tłusta – charakterystyka
Cera tłusta charakteryzuje się szarożółtym, ziemistym kolorytem. Jest gruba i słabo ukrwiona. Pierwsze objawy wskazujące na występowanie tego typu cery pojawiają się w okresie dojrzewania. Cera tłusta wyróżnia się wyraźnie poszerzonymi ujściami gruczołów-łojowych wypełnionych tzw. masą łojowo-rogową. Posiada tendencję do występowania zaskórników otwartych (widocznych czarnych punktów zlokalizowanych w ujściu mieszka włosowego) i zamkniętych (pod postacią grudek). W głównej mierze odznacza się nadmierną aktywnością gruczołów łojowych.
Gruczoły łojowe powstają wraz z mieszkiem włosowym tworząc w ten sposób tzw. aparat włosowo-łojowy. Są one mikroskopijne, wielokomorowe i w wyglądzie przypominają główki kalafiora, które powiązane są z łodygą włosa.
Zlokalizowane są na całym obszarze ludzkiego ciała za wyjątkiem podeszw, grzbietu stóp oraz dłoni. Gruczoły łojowe znajdują się w skórze właściwej i są gruczołami holokrynowymi. Oznacza to, że występujące w nich dojrzałe sebocyty (komórki gruczołu łojowego) ulegają przekształceniu w wydzielinę oraz rozpadają się, jednocześnie wydostając całą swą zawartość na powierzchnię skóry dzięki skurczom mięśni gładkich. Sebocyty odpowiedzialne są za produkowanie i wydzielanie tłustej substancji, czyli sebum. Sebum składa się z trójglicerydów i wolnych kwasów tłuszczowych (57%), skwalenu (12%), estrów woskowych (26%) i cholesterolu (2%) oraz jego pochodnych. Głównym zadaniem sebum jest utrzymywanie bariery skórno-naskórkowej, która zapobiega nadmiernej utracie wody z naskórka. Zasadniczą rolę w regulacji aktywności gruczołów łojowych odgrywają hormony płciowe, takie jak androgeny czy estrogeny. Hormony płciowe męskie wzmagają ilość produkowanego łoju, natomiast żeńskie ograniczają jego ilość.
Wydzielanie sebum jest na najwyższym poziomie u osób pomiędzy 15 a 35 rokiem życia i po tym okresie stosunkowo maleje. Jednakże jest znacząco większe u mężczyzn, aniżeli u kobiet przez całe życie. Zwiększona produkcja sebum związana jest z nieestetycznym błyszczeniem się skóry oraz ze zmianami w fizjologii mieszków włosowych, które mogą prowadzić do występowania typowych klinicznych objawów tej cery, takich jak zaskórniki, rozszerzone pory czy zmiany trądzikowe. Za powstawanie porów może odpowiadać wiele czynników, m.in. płeć, predyspozycje genetyczne, hormony, obecność substancji komedogennych czy przewlekła ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Przyczynami tworzenia się porów mogą być także zmiany w strukturze skóry związane z grubością naskórka oraz zmniejszenie substancji strukturalnych w skórze właściwej. Na powierzchni skóry nadmiar sebum sprzyja i stwarza odpowiednie warunki do rozwoju bakterii będących przyczyną powstawania stanów zapalnych. Główną zaletą tego rodzaju cery jest to, że stosunkowo późno rozpoczyna proces starzenia i nie ulega ona wysuszaniu, natomiast wadą – nieestetyczny, tłusty wygląd oraz wzmożona predyspozycja do powstawania zmian trądzikowych wywołanych przez bakterie beztlenowe Propionibacterium Acnes.
Czynniki zewnętrze, takie jak zimno, słońce czy wiatr nie mają znaczącego wpływu na wygląd tego rodzaju cery. Dużo silniejszy wpływ mają czynniki wewnętrzne, do których zalicza się: predyspozycje genetyczne, zaburzenia hormonalne, zaburzenia po stronie pracy układu trawiennego i nerwowego, stres, nieodpowiednia dieta, leki czy używki. Wygląd cery ulega znaczącej poprawie w okresie letnim, ponieważ łój pod wpływem ciepła znacznie łatwiej wydostaje się na zewnątrz, dzięki czemu nie dochodzi do blokowania porów.
Cera tłusta – postępowanie i pielęgnacja domowa
Bardzo ważnymi elementami kompleksowego postępowania w przypadku cery tłustej jest przede wszystkim odpowiednia pielęgnacyjna domowa. Pielęgnacja powinna opierać się w głównej mierze na dążeniu do wyregulowania aktywności gruczołów łojowych w miejscach nadmiernie przetłuszczających się. Kosmetyki przeznaczone dla cery tłustej powinny wykazywać działanie hamujące rozwój i namnażanie się bakterii, aby skutecznie dążyć do zmniejszania wydzielania sebum na powierzchni skóry. Istotnym jest, aby preparaty kosmetyczne łagodziły ewentualne podrażnienia, udrażniały ujścia gruczołów łojowych oraz posiadały odpowiednie pH – zazwyczaj o obojętnym lub delikatnie kwaśnym odczynie. Bardzo ważne jest to, że w przypadku, gdy zostanie naruszona bariera skórno-naskórkowa, cera tłusta może przekształcić się w cerę odwodnioną, a także trądzikową. Dlatego zaleca się, aby starannie dobierać preparaty pielęgnacyjne i unikać tych, które mogłyby negatywnie wpłynąć na naturalną florę bakteryjną oraz tych, mogących przyczynić się do nadmiernego odtłuszczenia skóry.
W postępowaniu i pielęgnacji cery z nadmierną aktywnością gruczołów łojowych należy zwrócić szczególną uwagę na preparaty do pielęgnacji domowej. Zaleca się, aby myć twarz żelami bez dodatku mydła lub preparatami składającymi się z syntetycznych detergentów, tzw. syndetów. Zwykłe mydła posiadają pH w zakresie 9-10, a syndety bliższe są naturalnemu pH skóry – ich pH wynosi 5,5-7. Należy także zadbać o odpowiednie tonizowanie skóry (przywrócenie naturalnego pH) i unikać stosowania preparatów zawierających w swoim składzie alkohol (etanol), ponieważ działa drażniąco oraz może przyczyniać się do nadmiernego odtłuszczenia skóry, a nawet do usunięcia części lipidów znajdujących się w warstwie rogowej naskórka. Skutkiem tego może być zaburzenie bariery skórno-naskórkowej, co w efekcie związane jest ze zmniejszeniem poziomu nawilżenia skóry. Pielęgnacja powinna opiera się także na działaniu złuszczającym, aby móc skutecznie udrożnić ujścia mieszków włosowych i przygotować cerę na dalsze etapy pielęgnacyjne. Zaleca się używanie delikatnych kremów i emulsji w celu odpowiedniego nawilżenia skóry oraz stosowanie 1-2 razy w tygodniu maseczek zawierających w swoim składzie substancje regulujące aktywność gruczołów łojowych. Należy pamiętać, aby unikać nadmiernych kąpieli słonecznych, słodyczy, używek, ostrych potraw czy mocnej kawy i herbaty, ponieważ wzmagają łojotok.
